Người nổi tiếng

Rap Việt mùa 3 đã thổi bùng một cuộc tranh cãi nảy lửa khi xếp tiết mục của Alen và Dubbie cạnh nhau trong tập 2. Một thí sinh có kinh nghiệm, trình bày tiết mục khá sạch sẽ nhưng bị loại vì chỉ chinh phục được 48% khán giả trường quay (thấp hơn mức tối thiểu là 50%). Trong khi đó, người còn lại mới tập chơi rap, tiết mục còn khá nhiều lỗi nhưng lại được 96% bình chọn và được 3 Huấn luyện viên đạp nút.

Tuy nhiên, tranh cãi không chỉ dừng lại ở trình độ của thí sinh, mà còn đặt một dấu hỏi về việc các rapper có lợi thế về ngoại hình như Dubbie hay trước đó là HIEUTHUHAI có đang tận dụng quá mức ưu điểm này nhưng năng lực lại chưa theo kịp, khiến cho nhiều người nghe có cái nhìn chưa tốt về rap hay không?

Cách nhìn nhận về ngoại hình đã thay đổi

Tiết mục của Dubbie trong tập 2 của Rap Việt mùa 3 còn khá nhiều vấn đề. Flow của nam thí sinh còn đơn giản, ca từ không có sự ăn nhập với đoạn hook của bài Mình cùng nhau đóng băng, thậm chí còn có phân đoạn mắc lỗi về kiến thức.

Tuy nhiên, Dubbie cũng có những lợi thế rất phù hợp đối với một chương trình truyền hình: Ngoại hình ấn tượng, phong cách trẻ trung thời thượng, lựa chọn được đoạn hook quen thuộc với người nghe. Không khó hiểu khi anh nhận được đến 96% lượt bình chọn của khán giả và có đến 3 huấn luyện viên giành bạn về đội.

Dubbie cũng không có background về Rap quá mạnh. Nam thí sinh vốn xuất thân là vận động viên bóng rổ, đá chéo sân sang lĩnh vực diễn xuất. Dubbie mới chỉ tham gia vào rap/hiphop trong thời gian gần đây. Việc anh chưa có kỹ năng quá tốt cũng không lạ, và càng không đại diện cho tất cả các rapper có lợi thế ngoại hình khác trong làng hiphop.

Thực tế, đối với một dòng nhạc có xuất xứ đường phố và gắn liền với những trận battle, người nghe ít thấy các rapper xuất hiện quá chỉn chu, lịch sự. Hình ảnh có một chút bụi bặm, hầm hố với những vòng vàng, xích vàng, răng vàng,... là thứ đã rất quen thuộc với khán giả khi nghĩ về các rapper.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thị trường rap đã có nhiều sự thay đổi. Chủ đề của nhạc rap cũng mở rộng hơn rất nhiều. Rapper có thể rap về bất cứ chủ đề gì, bên cạnh những chủ để quen thuộc như đời sống, flexing, dissing, thì còn có thể rap về tình yêu, gia đình,... Chính vì thế, sự xuất hiện với những hình ảnh mới mẻ hơn, trẻ trung hơn không còn quá khó bắt gặp nữa.

Lil Nas X từng tạo nên cú shock như thế khi kết hợp rap với country trong bản hit Old Town Road. Hình ảnh vừa đội mũ cao bồi vừa rap của anh chàng này rất mới lạ và tạo nên cơn sốt lớn, giúp cho Old Town Road trụ tới 19 tuần tại vị trí #1 Bảng xếp hạng Billboard hot 100. Sau đó, anh tiếp tục khiến khán giả bất ngờ với hình tượng đàn ông mang bầu, nhảy múa với Satan trong album Montero, tiếp tục gặt hái nhiều thành công. Lil Nas X cũng là rapper hiếm hoi công khai là người đồng tính, một điều rất hiếm gặp trong cộng đồng rap/hiphop.

Nói vậy để thấy, việc rapper khai thác những phong cách khác ngoài các hình ảnh bụi bặm quen thuộc không còn quá lạ. Ngoại hình chỉn chu, lịch lãm cũng không ngoại lệ. Sự xuất hiện của HIEUTHUHAI với ngoại hình sáng, thu hút rất nhiều khán giả nữ cho thấy sức hút của vẻ ngoài là không thể xem thường trong rap/hiphop. Ngay cả các rapper được xem là bụi bặm như MCK hay Binz cũng có nhiều sự thay đổi để mang đến hình ảnh chỉn chu, hấp dẫn hơn. Một trong những rapper nổi tiếng nhất Vpop hiện tại là Đen cũng ngày càng gần với hình ảnh “nhạc tử tế” nhiều hơn là hình ảnh đường phố. Điều đó không làm cho âm nhạc của họ có sự khác biệt nhiều, mà giúp họ mở rộng được đối tượng khán giả hơn là chỉ bó buộc trong cộng đồng underground.

Thay đổi nhưng đừng lạm dụng

Khai thác yếu tố ngoại hình là một điều cần thiết khi hiện tại yếu tố nghe - nhìn có sự cân bằng, Tuy nhiên, nếu tận dụng quá mức ngoại hình mà bỏ quên trau dồi năng lực thì cũng rất khó để phát triển, nhất là ở trong lĩnh vực rap/hiphop - nơi mà cộng đồng underground vẫn rất có tiếng nói để định đoạt thứ hạng đẳng cấp của nghệ sĩ.

Ngoài Dubbie mới chỉ là một thí sinh và bạn cần thêm thời gian để luyện tập, HIEUTHUHAI đang là tâm điểm của những chỉ trích. Trước khi lên mainstream, HIEUTHUHAI có những sản phẩm nổi bật khi thậm chí anh không thực hiện music video như Cua hay Bật nhạc lên - nghĩa là sức hút của những ca khúc này đến hoàn toàn bằng âm nhạc. Năng lực của anh càng được chứng minh khi đã lọt đến top 8 của chương trình King of Rap.

Tuy nhiên, các sản phẩm gần đây của HIEUTHUHAI như Ngủ một mình hay Không thể say bị nhiều khán giả đánh giá là "mất chất". Trong 2 sản phẩm này, Hiếu đã bỏ đi cách đi vần và flow độc đáo của mình, thay vào đó gần như toàn bộ là phần melody. Rất khó để nói rằng 2 ca khúc này là rap/hiphop hay Hiếu đang thể hiện vai trò của một rapper ở đây.

Đặc biệt, giọng hát của HIEUTHUHAI vẫn còn nhiều điểm yếu, giữa 2 single Hiếu vẫn chưa cho thấy sự tiến bộ. Hai ca khúc vẫn thành công nhờ sức hút bên ngoài âm nhạc của Hiếu (một phần không nhỏ đến từ ngoại hình), nhưng mức độ viral về mặt âm nhạc của những sản phẩm này đang cho thấy sự sụt giảm. Vị thế của Hiếu trong cộng đồng underground cũng không còn như trước. Không hoàn toàn là lỗi của ngoại hình vì năng lực của Hiếu vẫn ở đó, nhưng có vẻ Hiếu đang để yếu tố ngoại hình lấn át đi âm nhạc của mình không ít.

Rapper không nhất thiết phải bó buộc trong một vài phong cách nhất định. Rất nhiều rapper đã có sự bứt phá về phong cách để vừa mở rộng đối tượng khán giả, phong cách âm nhạc vừa giữ được bản sắc riêng của mình. Tuy nhiên, nếu khai thác quá mức để khi nhắc đến tên nghệ sĩ đó chỉ hiện lên hai chữ “ngoại hình”, điều đó không còn là một lợi thế nữa trong một dòng nhạc chú trọng vào thực lực nhiều như rap/hiphop.