Âm nhạc

Phát hành tháng 11/2021, Encanto là dự án mang tính kỷ niệm, đánh dấu tác phẩm thứ 60 do hãng Walt Disney Animation Studios sản xuất. Ngay khi ra mắt, phim được giới phê bình đánh giá cao về nội dung và ý nghĩa truyền tải.

Đặc biệt, album nhạc phim được khán giả đón nhận nồng nhiệt, đứng đầu bảng xếp hạng Billboard 200 trong năm tuần liền. Riêng ca khúc We Don't Talk About Bruno xô đổ kỷ lục của Let It Go – nhạc phim Frozen (2013) – leo lên vị trí số một Billboard Hot 100 của Mỹ và thống trị nhiều bảng xếp hạng khác trên thế giới.

Trên mạng xã hội, các ca khúc nhạc phim được lan truyền với tốc độ chóng mặt. Sức hút và độ phủ sóng của âm nhạc biến Encanto trở thành hiện tượng toàn cầu.

Âm hưởng Colombia và văn hóa Mỹ Latin

Những năm gần đây, hãng Disney cố gắng mở rộng đối tượng khán giả quốc tế bằng cách thay đổi bối cảnh đa dạng hơn. Moana (2016) lấy cảm hứng từ văn hóa Polynesia, Coco lại xây dựng dựa trên những chất liệu của Mexico. Tương tự, Encanto cũng đi theo công thức quen thuộc nhưng khai thác âm nhạc Colombia và văn hóa Mỹ Latin.

Nội dung phim xoay quanh gia đình Madrigal sống ở thị trấn thần tiên vùng núi Colombia. Các thành viên trong nhà ai cũng sở hữu năng lực siêu nhiên như biến hình, điều khiển thời tiết, chữa lành vết thương… Chỉ có Mirabel là người duy nhất không được ban phép thuật. Một ngày, cô bé phát hiện số phận gia đình sắp sửa bị đe dọa nên quyết tâm đi tìm sự thật.

Encanto thuộc thể loại nhạc kịch (musical) nên các ca khúc đóng vai trò rất lớn trong việc dẫn dắt câu chuyện. Đảm nhận phần nhạc phim là Lin-Manuel Miranda – tác giả của hai vở nhạc kịch nổi tiếng In the Heights và Hamilton.

Sinh năm 1980, anh từng thắng nhiều giải thưởng danh giá bao gồm Pulitzer, Emmy, ba Tony và ba giải ở Grammy. Trước khi thực hiện Encanto, Miranda có kinh nghiệm làm nhạc cho hai phim hoạt hình Moana (2016) và Vivo (2021).

Để sản xuất âm nhạc, Miranda sáng tác 8 ca khúc có lời và 27 bản nhạc không lời. Chất liệu chính được anh sử dụng là nhạc rock Tây Ban Nha thập niên 1990. Nhạc sĩ cũng học hỏi nhiều từ sáng tác của những nghệ sĩ Latin nổi tiếng như Shakira và Draco Rosa.

Các ca khúc trong phim mang đậm âm hưởng Latin với tiết tấu nhanh, giai điệu rộn ràng. Phần sản xuất sử dụng nhiều nhạc cụ folk (dân gian) của người Colombia như đàn accordion, đàn guacharaca và trống caja vallenata. Âm nhạc vừa bắt tai vừa dễ nghe, lại tạo cảm giác vui vẻ, dễ dàng chinh phục đối tượng thiếu nhi lẫn khán giả lớn tuổi.

Nội dung gần gũi, dễ cảm

Trong phim, các ca khúc gắn chặt với nội dung. Chẳng hạn, bài hát mở màn The Family Madrigal có nhiệm vụ thiết lập không khí, giới thiệu từng nhân vật trong gia đình Madrigal.

Ca khúc do nữ diễn viên Stephanie Beatriz – lồng tiếng Mirabel – trình bày. Đảm nhận phần bè là Olga Merediz – lồng tiếng vai bà Mirabel – và toàn thể dàn diễn viên. Sự đơn giản giúp sáng tác trở thành giai điệu quen thuộc, hầu như ai cũng có thể ghi nhớ và ngân nga.

Ca khúc được yêu thích nhất phim là We Don't Talk About Bruno. Bài hát pha trộn giữa phong cách salsa và cha-cha-cha – thể loại nhạc dance nổi tiếng của Cuba.

Ca từ kể về nhân vật Bruno – chú của Mirabel. Khán giả chỉ cần đọc lời là có thể hình dung được về số phận nhân vật. Anh có khả năng dự đoán tương lai, bị gia đình xa lánh chỉ vì lời cảnh báo trời sắp mưa trong đám cưới.

Sức hút của ca khúc nằm ở đoạn chorus (điệp khúc) kiêm nhan đề, cũng là thông điệp chính của bài: Kêu gọi mọi người đừng nhắc đến Bruno.

Dù kể về gia đình thần tiên, nội dung các ca khúc trong phimlại gần gũi và thực tế, lấy được sự đồng cảm từ phía người nghe. Điển hình là sáng tác Surface Pressure do Jessica Darrow trình bày. Bài hát là lời tâm sự của chị gái Luisa – nhân vật có sức mạnh phi thường, nâng được vật nặng gấp nhiều lần cơ thể.

Khi sáng tác, tác giả Miranda cũng hình dung về chị gái ruột trong tâm trí để viết lời. Qua đó, anh muốn nhắn gửi thông điệp về gia đình khi một số thành viên luôn gặp sức ép vì phải đóng vai trò trụ cột. Trên mạng xã hội, nhiều ý kiến bình luận rằng các ca khúc trong phim như đang kể lại câu chuyện của chính họ, khiến họ xúc động khi nghe.

Ngoài ra, trong danh sách nhạc phim còn có một sáng tác tên Colombia, Mi Encanto. Bài hát do danh ca sinh năm 1961 Carlos Vives trình bày. Ca khúc được xem là bức thư tình dành cho “đất nước đa sắc màu”, được dùng ở phần danh đề (credits) kết phim.

Thống trị bảng xếp hạng

Mạng xã hội cũng là một trong những yếu tố giúp nhạc phim Encanto trở nên phổ biến. Theo tạp chí Nylon, có hơn 300 nghìn video sử dụng We Don’t Talk About Bruno làm nhạc nền, biến ca khúc trở thành một trong những giai điệu thịnh hành. Chưa kể, các bài khác trong danh sách nhạc phim cũng đạt thành tích hàng chục nghìn lượt xem.

Lin-Manuel Miranda chia nhỏ cấu trúc các ca khúc thành nhiều phần khi sáng tác. Điều này vô tình phù hợp thuật toán với những đoạn clip dài trung bình một phút. Nhờ vậy, bài hát dễ trở thành trào lưu, được dùng làm nhạc nền.

Để âm nhạc đảm bảo tính chân thật, Disney tuyển toàn bộ dàn diễn viên lồng tiếng Encanto đều là người Mỹ Latinh. Thậm chí, hãng mạnh dạn chi tiền lồng tiếng khi đưa phim ra quốc tế.

Theo Wall Street Journal, Encanto được dịch sang 44 ngôn ngữ khi ra mắt, bao gồm cả tiếng Việt. Với một số phiên bản, các ca khúc còn được chỉnh sửa lời để phù hợp với bối cảnh của từng nền văn hóa của mỗi quốc gia.

Tài năng của Lin-Manuel Miranda và sự đầu tư của Disney giúp Encanto chinh phục khán giả một cách dễ dàng. Hiện các ca khúc trong phim vẫn đang thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc toàn cầu và chưa có dấu hiệu giảm nhiệt. Tác phẩm cũng là một trong những ứng cử viên nặng ký tại lễ trao giải Oscar năm nay, nhận ba đề cử cho các hạng mục: Phim hoạt hình xuất sắc, Ca khúc chủ đề xuất sắc và Nhạc nền xuất sắc.