Điện ảnh

Tròn một thập kỷ trước, khi Zack Snyder khởi động Vũ trụ mở rộng DC (DCEU) bằng Man of Steel, dàn nhân vật trong các ấn phẩm truyện tranh DC Comics lần lượt đổ bộ màn ảnh rộng. Những gương mặt siêu anh hùng này trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng, được khán giả đón nhận nồng nhiệt.

Mới đây, Aquaman and the lost Kingdom ­­- bộ phim thứ 15 đã chính thức khép lại DCEU. Vũ trụ điện ảnh này phải nói lời tạm biệt đầy tiếc nuối với khán giả toàn cầu để chuẩn bị cho công cuộc tái khởi động với quy mô khủng. Theo những gì chủ tịch James Gunn tiết lộ, có vẻ như DC dưới thời của ông sẽ là “một kỷ nguyên khác”. Song, điều khiến khán giả thực sự quan tâm là việc kỷ nguyên này sẽ thịnh vượng được bao lâu.

Biểu tượng Batman và Superman

Nhắc tới thành công của DC, không thể bỏ qua Superman và Batman - bộ đôi anh hùng mang tính trụ cột. Họ là biểu tượng sức mạnh, cũng có thể coi như hai gương mặt thương hiệu của hãng. Không ngoa khi nói rằng Superman và Batman đã khẳng định tên tuổi DC, giúp hãng chiếm trọn cảm tình của hàng triệu người hâm mộ trên khắp thế giới và trở thành đối thủ đáng gờm với “ông lớn” Marvel.

Từ thời Zack Snyder, phim DC luôn có màu u tối đặc trưng, khắc họa rõ nét những khó khăn, gian khổ mà con người phải vượt qua để thực hiện mong ước. Batman trưởng thành từ quá khứ đầy mất mát với trí óc kiệt xuất. Anh là biểu tượng của một siêu anh hùng mang tính người, cũng là biểu tượng của công lý với những nguyên tắc bất di bất dịch. Bất kể bi kịch nào xảy ra, những phán đoán của Batman vẫn chẳng bị vẩn đục. Thế nhưng, rũ bỏ lớp áo choàng, anh lại có thể là bất cứ ai: một thiên tài, tỷ phú, nhà khoa học hay kể cả là kỹ sư, nhà từ thiện…

Còn với Superman, vị anh hùng với dòng máu ngoài hành tinh lại đại diện cho sức mạnh tuyệt đối. Xuất hiện lần đầu trong ấn phẩm truyện tranh DC Comics năm 1938, anh chàng ngoài hành tinh với năng lực phi thường tới Trái đất, bay lượn trên bầu trời để cứu thế giới với logo chữ S trước ngực dần trở thành biểu tượng văn hóa Mỹ. Nhân vật với ngoại hình vạm vỡ, sức mạnh thể chất phi thường cùng nhiều siêu năng lực mà sau này đã trở thành chuẩn mực cho các anh hùng khác.

Batman và Superman đã cùng nhau tạo nên hình tượng bộ đôi độc đáo. Họ trở thành một phần của nền văn hóa đương đại, thể hiện tinh thần DC trước những câu hỏi thách thức về cái đúng, cái sai. Mang nặng trọng trách cứu nhân loại trên vai, siêu anh hùng trong phim DC luôn hành động với tư tưởng hướng về loài người - mang yếu tố của các nhân vật hư cấu kinh điển. Thậm chí, họ thường có tinh thần đen tối cùng số phận khắc nghiệt.

Câu chuyện xoay quanh Batman và Superman không dừng lại ở những cuộc phiêu lưu, mà còn mang đến triết lý về con người, về sự hy sinh và lòng can đảm. Đôi khi, các tác phẩm của nhà DC còn in đậm nhiều thông điệp chính trị. Màn đối đầu giữa bóng tối và ánh sáng, giữa sức mạnh và lòng nhân đạo góp phần tạo nên một vũ trụ DC đa sắc, hùng mạnh. Điều này giúp hãng thu hút độc giả và có được một lượng không nhỏ người hâm mộ trung thành.

Khủng hoảng ập đến

Màn ảnh Bắc Mỹ những năm thập niên 1980, 1990 từng rộ lên trào lưu phim hành động và viễn tưởng. Lúc này, nếu hãng đối thủ Marvel bước vào giai đoạn thoái trào và gần như phá sản thì DC vẫn là thế lực lớn ở Hollywood, với hàng loạt dự án chuyển thể thành công Batman và Superman lên màn ảnh rộng.

Thế nhưng, phim anh hùng của DC bất ngờ thoái trào và nhường đất diễn cho Marvel khi bước sang thế kỷ mới. Song tới nay, cả hai đế chế này đều có dấu hiệu đuối sức rõ rệt.

Một sự thật đáng buồn ở Hollywood là “mặc dù các siêu anh hùng không bao giờ thực sự chết, nhưng bản quyền các nhân vật này thì có”. Đầu năm nay, Disney từng mất bản quyền Steamboat Willie và chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ, hai dự án hài kinh dị sử dụng hình ảnh chuột Mickey năm 1928 đã được công bố.

Theo Variety, DC cũng rơi vào tình cảnh tương tự trong vòng 1 thập kỷ tới. Cụ thể, nhân vật Superman và Lois Lane sẽ trở thành tài sản công cộng vào năm 2034, tiếp theo là Batman (2035), Joker (2036) và Wonder Woman (2037). Chris Sims, một tác giả truyện tranh và chuyên gia về Batman, dự đoán sẽ có một lượng lớn truyện tranh Người Dơi trái phép xuất hiện ngay khi bản quyền hết hạn.

Thực tế, DC đã sẵn sàng cho việc này trong nhiều năm nay. Tại một sự kiện họp báo vào năm 2023, chủ tịch James Gunn từng tiết lộ rằng bộ phim Superman tiếp theo sẽ giới thiệu các nhân vật trong truyện tranh The Authority ra mắt năm 1999, một phần vì bản quyền nhân vật sắp hết hạn. Hay trước đó, Jay Kogan, phó tổng cố vấn của DC, cũng đưa ra chiến lược bảo vệ các nhân vật sắp bị biến thành tài sản công cộng.

Ngoài ra, DC đã rất thận trọng trong việc gắn kết các nhân vật với chính mình bằng cách đăng ký nhãn hiệu, ví như các thuật ngữ “Man of Steel”, “Caped Crusader”, hay logo hình chú dơi của Batman và chữ S của Superman...

Mặc dù vậy, điều này có vẻ như khó thể ngăn chặn thời kỳ khủng hoảng được ví như “tận thế” sắp ập tới với DC. Mark Waid, một tác giả truyện tranh và nhà nghiên cứu truyện tranh, cho biết: “Người ta sẽ xâu xé những nhân vật này vì chúng có thể hái ra tiền. Biết đâu sẽ có phiên bản Superman đấu với Godzilla thì sao?”. Theo ông, đó sẽ là “vùng xám” mà DC không kiểm soát được.

Thế nhưng, chuyên gia Chris Sims lại cho rằng đó cũng có thể là điều tích cực. Vì theo ông, thời kỳ phục hưng của siêu anh hùng đã bị thổi phồng quá mức. DC dường như bị “xử tử” khi mất Batman và Superman. Song, đó lại là cơ hội cho nhiều nhà làm phim khác rạo ra những phiên bản ấn tượng, mới mẻ hơn trước đó.