Điện ảnh

Sau thành công thương mại và "cơn mưa" lời khen từ giới phê bình, Everything Everywhere All at Once (viết tắt EEAAO) bước vào mùa Oscar năm nay như một chú ngựa ô. Là một dự án độc lập nhỏ với ngân sách khoảng 25 triệu USD, tác phẩm vượt nhiều tên tuổi lớn để dẫn đầu số đề cử Oscar, sau đó chiến thắng bảy hạng mục, gồm giải Phim hay nhất.

Giới phê bình đánh giá EEAAO chiến thắng thuyết phục, thu hút sự quan tâm lớn của công chúng.

Theo Vulture, bộ đôi đạo diễn Daniels (Daniel Kwan và Daniel Scheinert) tạo một phim khác lạ với sự sáng tạo vượt khỏi biên độ những điều quen thuộc. Trả lời IndieWire, dựng phim Paul Rogers cho biết hai đạo diễn tìm đến anh và nói muốn làm một dự án với tinh thần "phá vỡ mọi quy tắc". Với đề tài đa vũ trụ, phim đưa khán giả tới những thế giới kỳ ảo nơi con người có những ngón tay hình xúc xích, đồ chơi tình dục thay vũ khí đánh nhau hoặc một hành tinh được giải cứu nhờ cái ôm. Tạp chí Dazed ví bộ phim giống phiên bản "điên rồ" của The Matrix - tượng đài của thể loại khoa học viễn tưởng.

Tuy vậy, vượt trên đề tài đa vũ trụ - vốn có thể thách thức sự kiên nhẫn của người xem, EEAAO ghi điểm với câu chuyện giàu tính nhân văn, chạm đến cảm xúc người xem. Kịch bản xoay quanh các mâu thuẫn trong gia đình nhập cư gốc Á, sự đổ vỡ trong mối quan hệ giữa vợ chồng, mẹ con. Nhiều tình tiết mang tính ẩn dụ, truyền tải bài học giá trị. Một số phân đoạn khơi gợi về ý nghĩa của sự tồn tại, khát khao sống một cách trọn vẹn. Lời thoại được chú trọng, vừa mang tính giải trí vừa đủ sức nặng một câu chuyện về tình thâm và đời người.

Phim quy tụ dàn diễn viên tài năng. Chất lượng được khẳng định khi bốn ngôi sao Dương Tử Quỳnh, Quan Kế Huy, Jamie Lee Curtis, Stephanie Hsu đều có tên tại các hạng mục diễn xuất xuất sắc. Họ để lại nhiều khoảnh khắc đáng nhớ với người xem trên màn ảnh. Trên The New Yorker, một giám đốc hãng phim từng nói Tử Quỳnh là nhân tố then chốt làm nên thành công của phim.

Trên các diễn đàn, nhiều khán giả chia sẻ khoảnh khắc nam nữ chính tôn vinh phân đoạn Tâm trạng khi yêu của Lương Triều Vỹ và Trương Mạn Ngọc. Câu thoại do nhân vật của Quan Kế Huy thể hiện được đánh giá xúc động: "Dù em khiến trái tim này tan vỡ một lần nữa, anh chỉ muốn nói. Trong một cuộc sống khác, anh vẫn muốn giặt quần áo và làm thủ tục thuế cùng em".

Tác phẩm ra mắt trong bối cảnh "thiên thời, địa lợi, nhân hòa", khi xu hướng ủng hộ tài năng gốc Á chiếm ưu thế ở làng điện ảnh Mỹ gần đây.

Sự thay đổi trong nội bộ Viện Hàn lâm được cho là yếu tố góp phần tạo nên chiến thắng lịch sử của phim. Theo Vulture, Viện Hàn lâm tích cực đa dạng sắc tộc đội ngũ thành viên. Các thành viên mới này là những gương mặt trẻ, táo bạo hơn. Trong hơn 10.000 người có quyền bỏ phiếu, 20% là của đại diện các quốc gia ngoài Mỹ. Oscar 2023 cũng là giải thưởng đầu tiên trong nhiệm kỳ của Janet Yang - người gốc Á duy nhất giữ chức chủ tịch Viện Hàn lâm, được bầu hồi tháng 8/2022. Chủ đề sự kiện năm nay là ủng hộ quyền lợi người nhập cư.

Còn Guardian cho rằng êkíp của EEAAO có cách truyền thông hiệu quả - thể hiện rõ việc phim đáp ứng được mong đợi của ban tổ chức Oscar. Những năm gần đây, giải Oscar tụt giảm khán giả và uy tín, nhất là sau ảnh hưởng của Covid-19 và ồn ào Will Smith đánh người trên sân khấu năm ngoái. Vì vậy, đại diện ban tổ chức cho biết mong muốn lễ trao giải năm nay sẽ hiện đại, phù hợp với khán giả trẻ hơn nhưng vẫn đảm bảo yếu tố chuyên môn.

Trước Oscar, tác phẩm là ứng viên sáng giá khi rinh hầu hết giải thưởng phim ảnh quan trọng như DGA, PGA, SAG và WGA. Chiến dịch vận động Oscar của êkíp tập trung thông điệp phim đáp ứng về chuyên môn và gần gũi, dễ tiếp cận với khán giả đại chúng. Trong số các đề cử, EEAAO được nhận xét có ý tưởng táo bạo và cách kể chuyện khác biệt nhất. Nếu không tính hai bom tấn thuần thương mại Avatar 2 và Top Gun: Maverick, dự án của hãng A24 đạt doanh thu tại Bắc Mỹ gấp đôi tổng các bộ phim còn lại gộp vào.

Chất lượng về chuyên môn được khẳng định qua phản hồi của giới phê bình và người xem. Trên Letterboxd - diễn đàn nổi tiếng về điện ảnh với hơn bốn triệu thành viên, EEAAO là tác phẩm được chấm điểm cao nhất năm 2022. Việc góp mặt tại các hạng mục quan trọng về kỹ thuật làm phim của Oscar như Đạo diễn, Kịch bản, Dựng phim, củng cố thêm vị thế của tác phẩm.

Nhà báo Brook Barnes so sánh Oscar 2023 với giai đoạn chuyển giao từ thời kỳ hoàng kim sang giai đoạn New Hollywood (Làn sóng mới Mỹ hồi thập niên 1960 với một thế hệ làm phim trẻ nổi bật). "Khi các nhà sử học nhìn lại, đây có thể là cột mốc của một trang hoàn toàn mới trong lịch sử điện ảnh", Brook Barnes nói.