Lạm phát cát-xê của sao hạng A
Lượng khán giả xem "Don't Look Up" chứng tỏ hiệu quả của chiến lược mời sao hạng A tham gia dịch vụ phát trực tuyến. Điều này thúc đẩy các ông lớn chi nhiều tiền chiêu mộ nhân tài.
Theo Variety, Don’t Look Up hiện là bộ phim gây nhiều kinh ngạc cho giới chuyên gia. Bất chấp những đánh giá không quá tích cực từ giới phê bình, phim phá kỷ lục về số giờ xem nhiều nhất cho một bộ phim trong tuần (152 triệu giờ).
Con số trên đảm bảo việc các ông lớn sẵn sàng chi cát-xê khổng lồ cho các tài năng hạng A như Leonardo DiCaprio hay Jennifer Lawrence. Điều này thúc đẩy những công ty đối thủ của Netflix (Amazon Prime và Apple TV) thay đổi đường hướng, không ngại chi số tiền lớn để “chiêu dụ” nhân tài.
Cuộc nhúng tay của các dịch vụ phát trực tuyến vào việc trả cát-xê cho diễn viên dẫn đến hệ quả khác: Lạm phát tiền lương ngày càng tăng ở dàn sao hạng A, sự thiếu công bằng trong cách trả lương cho diễn viên phụ, dàn nhân viên đằng sau máy quay.
Bài học từ nghịch lý của Don’t Look Up
Theo Andrew Wallenstein, chủ tịch kiêm giám đốc phân tích truyền thông của Variety, không có bộ phim nào trong năm 2021 được kỳ vọng cao hơn Don’t Look Up.
Tác phẩm thoả mãn mọi điều kiện của bộ phim đáng xem: Châm biếm thời đại thông qua vấn đề biến đổi khí hậu, dàn diễn viên hạng A kỳ cựu, trong đó có Meryl Streep và Leonardo DiCaprio đảm nhận. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng là đạo diễn bộ phim - Adam McKay. Ông đứng sau nhiều tác phẩm hài châm biếm, trong đó có The Big Short - cuộc mổ xẻ vui nhộn về sự mong manh của nền kinh tế Mỹ.
Khi phát hành, Don't Look Up chịu nhiều lời gièm pha từ các nhà phê bình. Tác phẩm chỉ nhận được đáng giá 55% trên Rotten Tomatoes. Bộ phim được cho là gây thất vọng về mặt sáng tạo, thiếu vắng sự mới mẻ…
“Tôi ngây thơ cho rằng nhà sản xuất sẽ phải thất vọng vì hiệu ứng truyền thông. Nhiều bộ phim trước đây chịu số phận bị khán giả ghẻ lạnh vì giới phê bình đánh giá kém. Song, Don't Look Up không phải là một trong số đó”, Andrew Wallenstein viết.
Không chỉ là bộ phim ăn khách thứ ba trên ứng dụng phát trực tuyến, Don’t Look Up còn phá kỷ lục về số giờ xem nhiều nhất cho một bộ phim trong tuần (152 triệu giờ). Con số trên khiến các chuyên gia phân tích dữ liệu bất ngờ. Đến chính đạo diễn McKay cũng không khỏi ngạc nhiên. Ông nói bản thân “sửng sốt” khi biết được lượng khán giả xem phim.
Có thể McKay đang tỏ ra khiêm tốn, nhưng việc Don’t Look Up được nhiều khán giả theo dõi là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Trước khi phim phát hành, nền tảng đã gây tò mò khi "chịu chơi", mời dàn cast toàn sao hạng A như Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Meryl Streep, Timothee Chalamet…
Theo Variety, dàn sao hạng A là điều kiện cần có để thu hút khán giả. Nhưng đó không phải là yếu tố chính để tác phẩm thành công. Lịch sử Hollywood chứng kiến nhiều bom xịt ra đời dù có mặt bảo chứng phòng vé.
Yếu tố khiến bộ phim được chú ý là kịch bản về chủ đề nghiêm túc chết người. Dù thích hay không, khán giả không thể chối cãi một điều: Bộ phim hài đen vẽ nên bức tranh ảm đạm của xã hội giữa thời đại Covid-19. Mối liên hệ giữa thảm họa sao chổi, sự thờ ơ của chính phủ Mỹ trong phim giống với những gì diễn ra với nước Mỹ trước đó trong đại dịch.
Để giải thích về thành công của Don't Look Up, một số chuyên gia cho rằng nền tảng khéo léo kéo về dàn sao hạng A, sau đó khuấy động cuộc thảo luận từ các chuyên gia cho đến lớp khán giả đại chúng.
Điều đó không có nghĩa những cuộc tranh luận lành mạnh về nội dung bộ phim bị tổn hại. Hầu hết tác phẩm gây tranh cãi trong giới phê bình phim đều truyền cảm hứng để khán giả tiếp cận. Họ tò mò muốn xem bộ phim đang vướng rắc rối gì, huống chi đây là tác phẩm toàn sao hạng A.
Bản thân McKay chắc chắn nhận ra điều này. Ông dùng mạng xã hội để khuếch đại cuộc tranh luận về bộ phim. Điều đó giúp Don’t Look Up tạo ra làn sóng khán giả thứ hai - những người không có ý định xem phim ngay từ đầu.
Theo Variety, việc người tiêu dùng muốn tỏ ra hiểu biết về bộ phim đã trở thành một phần văn hóa. Có thể chúng ta không thích, nhưng bắt buộc phải xem phim để bản thân không lạc lõng trong những cuộc tranh luận.
Chuyên gia Andrew Wallenstein cho rằng nhà sản xuất đang thở phào nhẹ nhõm vì Don’t Look Up có thể hạ cánh với lượng người xem ổn định dù tác phẩm bị đánh giá thiếu sáng tạo. Thất bại này đang gửi thông điệp đe dọa toàn ngành công nghiệp điện ảnh ở Hollywood: Ngay cả "Netflix toàn năng" cũng không thể đảm bảo thành công của một dự án toàn dàn sao hạng A, trước là Red Notice, giờ là Don’t Look Up.
Lương sao hạng A ngày càng tăng
Bù lại, bài học kinh nghiệm cho cộng đồng sáng tạo là đừng nên sợ sệt khi mời dàn cast hạng A để đóng phim phát trực tuyến. Don’t Look Up chính thức là bộ phim loại bỏ hoàn toàn mọi sự hoài nghi còn sót lại về hình thức phát hành phim phất lên giữa đại dịch.
Nhà sản xuất là công ty hào phóng, không ngại chi 55 triệu USD để mời DiCaprio và Lawrence xuất hiện trong phim. Variety cho rằng đây là canh bạc rủi ro. Tác phẩm có thể không thành công do đi ngược lại công thức siêu anh hùng đang oanh tạc phòng vé.
Giờ đây, với lượng người xem kinh ngạc của Don’t Look Up, các ông lớn phát trực tuyến đang xem lại hướng phát triển trong tương lai. Đối thủ của Netflix - bao gồm Apple TV, Amazon Prime - phải thể hiện thái độ sẵn sàng chi trả số tiền lớn để thu hút nhân tài.
Đến cuối cùng, tất cả điều này chỉ chứng minh một điều: Các ngôi sao lớn đang trong quá trình lạm phát tiền lương. Sự nhúng tay của dịch vụ phát trực tuyến chỉ làm củng cố xu hướng đó.
Việc số tiền lương khác biệt giữa hãng phát hành phim truyền thống và dịch vụ phát trực tuyến kéo nhiều ngôi sao vào cuộc bàn luận. Trong cuộc phỏng vấn gần nhất với Hollywood Reporter, Sandra Bullock nói: “Nếu không có Netflix, nhiều người sẽ không làm việc”.
Cát-xê trong bộ phim sắp tới The Lost City của Sandra Bullock là 20 triệu USD. Nữ diễn viên đang dần chứng minh là sao Hollywood không rời khỏi giường nếu cát-xê ít hơn 20 triệu USD. Điều đó chắc chắn đúng với loạt sao hạng A như Sandra Bullock. Daniel Craig được trả số tiền kỷ lục 100 triệu USD cho hai phần tiếp theo của Knives Out. Dwayne “The Rock” Johnson bỏ túi 50 triệu USD cho Red Notice…
Tháng 11/2021, Scott Stuber, giám đốc bộ phận phim ảnh của Netflix, nói với New York Times rằng công ty đang trong quá trình hạn chế số lượng phim, tập trung vào chất lượng. “Chúng tôi muốn phân phối ra những bộ phim tuyệt vời thay vì sự ăn may ngẫu nhiên”, Stuber nói.
Theo Variety, điều đó không chỉ đúng với những người dùng không muốn xem những bộ phim dở. Các tài năng hạng A muốn bản thân thoải mái khi từ chối những hãng phim truyền thống để hợp tác với dịch vụ phát trực tuyến.
Song, đây chỉ là giai đoạn đầu. Khi cuộc chiến phát trực tuyến trở nên cạnh tranh hơn và tình trạng người đăng ký bão hòa khiến dịch vụ phát trực tuyến khó kiếm lợi nhuận, cát-xê của sao hạng A sẽ trở thành trọng tâm khó giải quyết.